Duurzaamheidseisen vragen goede verpakkingsstrategie

De uitdagingen voor de verpakkende industrie waren nooit eerder zo groot. De wetgeving op dit gebied wordt steeds strenger. Denk aan het verbieden van plastics voor enkelvoudig gebruik in Europa, of aan het verplicht stellen van het bepaalde percentages gerecyclede grondstoffen. "In 2025 ligt er 20% minder verpakkingsmateriaal in de supermarkten en is 95% van het verpakkingsmateriaal recyclebaar", belooft de branche-organisatie van de levensmiddelenhandel CBL in haar Brancheplan Duurzaam Verpakken. De branche-organisatie van de foodindustrie FNLI heeft een soortgelijk plan en mikt op het verminderen en vermijden van moeilijk recyclebare materialen. Veel van de leden van deze organisaties hebben zich hieraan gecommitteerd, terwijl er in de praktijk tal van dilemma's aan blijken te kleven.

Strategie
"Het stelt de verpakkingstechnologen binnen de organisatie voor een stevige uitdaging", zegt Eelke Westra van Wageningen Food & Biobased Research, onderdeel van Wageningen University & Research (WUR). "Ze worden geconfronteerd met de ambities van bestuurders, maar ook met een hoop regelgeving en complexiteit op het gebied van kunststoftechniek en voedseltechnologie. Vaak overstijgt dit alles de kennis van een enkele persoon. En dat terwijl de meeste bedrijven niet eens een verpakkingsstrategie hebben."

Zo'n strategie is cruciaal om te komen tot langdurig effectieve en duurzame oplossingen. Het biedt handvatten voor het ontwerp van verpakkingen, de eisen die aan de functionaliteit van materialen worden gesteld, de kostprijs, investeringen in de aanpassing of vervanging van machines, maar ook zaken als de selectie van leveranciers, de logistiek en zelfs de eventuele acceptatie van verminderde houdbaarheid. Intussen dringt de tijd. "Het is kort dag. We hebben het over 2025-2030. Het risico dreigt dat bedrijven zonder strategie dan maar kiezen voor quick wins, die op langere termijn niet de meeste duurzaamheidswinst opleveren."

Brede samenwerking
De verduurzaming van verpakkingen is een van de speerpunten van Wageningen Food & Biobased Research. In verschillende programma's doet dit instituut er multidisciplinair onderzoek naar, samen met de voedingsmiddelenindustrie, verpakkingsproducenten en afvalinzamelaars. Deze brede samenwerking garandeert dat de aangedragen oplossingen ook echt toepasbaar zijn. In de campagne Pack with Impact worden de oplossingen gedeeld.

Via het initiatief Unpack your Challenge wordt deze uitgebreide expertise nu ter beschikking gesteld aan verpakkings- en voedingsmiddelenbedrijven. Westra: "We vragen deze bedrijven om ons hun grootste uitdaging voor te leggen. Uit alle inzendingen selecteren we drie bedrijven. We nodigen de CEO's en verpakkingstechnologen tegelijkertijd uit voor een brainstormsessie met een op maat samengesteld team van experts. Dat levert de bedrijven een gratis 'roadmap' naar een duurzame verpakkingsstrategie. Welke stappen moeten ze nemen en welke informatie hebben ze nodig om per stap goed onderbouwde keuzes te kunnen maken? Daarbij wordt een mix van opties samengesteld, zoals het reduceren, hergebruiken of recyclen van verpakkingen en het terugwinnen van grondstoffen. We bespreken ook wat de consequenties van deze keuzes zijn en of die in een specifieke situatie voor een bedrijf van vitaal belang zijn. In ruil daarvoor worden anonieme versies van de roadmaps gedeeld via social en vakmedia, zodat andere bedrijven ook de processtappen kunnen toepassen. Het doel is tenslotte dat bedrijven sneller hun verpakkingsambities kunnen realiseren."

Het is uiteraard aan de bedrijven zelf om de balans te bepalen tussen economische- en duurzaamheidsambities, regelgeving en randvoorwaarden. Al is het primaire doel om de verpakkingsrichtlijnen te halen. "We bekijken welke beslissingen daarvoor nodig zijn. En of we daarmee niet het kind met het badwater weggooien omdat de besparingen op een aspect elders in de keten weer teniet worden gedaan, bijvoorbeeld omdat de transportkilometers de pan uit rijzen of omdat er 20% meer voedsel wordt verspild. Het is uiteindelijk altijd maatwerk."

Deelname
Deelname aan Unpack your Challenge is kosteloos en staat zowel open voor grote als middelgrote en kleine bedrijven. Inschrijven kan vanaf 15 november op de speciale actiewebsite. De selectie volgt eind december. Met de geselecteerde bedrijven worden in januari de brainstorms gepland. Daarna is het aan de bedrijven zelf om het vervolgtraject te kiezen, zoals het inkopen van een verpakkingsoplossing, de start van een advies- of onderzoekstraject of het zoeken van financiering.

Bron: Wageningen U&R