Stijgende energieprijzen blijven voorlopig in stand

In Duitsland gingen vorige week stemmen op om soepeler om te gaan met de huidige vulgraad doelstelling van 90% op 1 november. Duitsland wil dat er flexibeler wordt omgegaan met de richtlijnen, in de hoop dat de gasprijzen daardoor wat zullen dalen. Dit bericht had vanaf midden vorige week inderdaad direct het beoogde effect.

Tegelijkertijd kwam het nieuws dat de Verenigde Staten met Rusland om tafel wilde om de oorlog in Oekraïne tot een einde te brengen. Dit gaf marktpartijen de hoop dat er mogelijk op termijn ook weer gas vanuit Rusland naar Europa zou kunnen gaan stromen. Inmiddels is de eerste ronde van gesprekken tussen beide grootmachten van start gegaan. Daarbij hebben beide partijen zich positief uitgelaten over de basis die gelegd is om tot verdere onderlinge samenwerking te komen.

Europa zit niet aan de onderhandelingstafel, maar probeert met een nieuw (zestiende) sanctiepakket de economische druk op Rusland verder op te voeren. Deze keer omvatten de sancties de Russische aluminium industrie en verdere restricties op de olie export. De genoemde ontwikkelingen zorgden er voor dat in een week tijd de zomerprijzen met circa 10 €ct/m3 daalden. Ofwel 20% lager, tot circa 47 €ct/m3. De contracten voor de middellange termijn daalden iets minder hard, waardoor het prijsverschil met de komende wintermaanden halveerde tot onder de 3 €ct/m3. De prijsbeweging gedurende de handelsdag is ook zienderogen toegenomen. Dat weerspiegelt de huidige onzekerheid die er in de markt heerst. Prijsbewegingen van 2 tot 3 €ct/m3 binnen de dag zijn deze week weer geregeld voorgekomen.

Al met al heeft de neerwaartse prijscorrectie nog niet gezorgd voor een duidelijke trendbreuk. Met het huidige prijsniveau is de stijgende trend, die sinds een jaar gaande is, namelijk nog steeds intact. Opvallend is dat termijncontracten voor de verdere jaren 2028 en 2029 nauwelijks hebben gereageerd. Sterker nog, beide jaarcontracten noteren met respectievelijk 26,5 en 24,5 €ct/m3 zelfs licht hoger vergeleken met twee weken geleden.

Europese gasvoorraden
De aanhoudende lage temperatuur van de afgelopen weken heeft de Europese gasvoorraden verder leeg getrokken. De gemiddelde vulgraad voor heel Europa is inmiddels gedaald tot circa 43%. Landen als Italië, Oostenrijk, Polen en Spanje trekken met een vulling van 55% tot 66% het gemiddelde nog omhoog.
Tot voor kort was dit ook het geval voor Duitsland. In de afgelopen twee weken is bij onze oosterburen de onttrekking echter fors gestegen met circa 1 procentpunt per dag. Daardoor is de gemiddelde vulgraad inmiddels gedaald tot 40%. In Nederland is de gemiddelde vulgraad inmiddels onder de 30% gezakt. De dagelijkse onttrekking is met ongeveer een half procentpunt per dag een stuk minder en zelfs iets lager dan de meeste landen in Europa.

Emissierechten
De prijs van het leidende december 2025 contract bij de emissierechten deed nauwelijks mee met de recente gasprijsstijgingen. De hoogste stand van 84 €/ton van eind januari is deze maand namelijk niet meer gehaald. De gasprijs daling heeft daarentegen wel effect gehad. Inmiddels wordt het genoemde contract namelijk verhandeld rond de 73 €/ton. Zolang de prijs tussen de 65 en 85 €/ton beweegt blijft er sprake van een zijwaartse trend, die eigenlijk al bijna een jaar gaande is. De prijs zit daar nu net onder het midden.

Bij steenkool is de situatie redelijk vergelijkbaar te noemen. Ook hier is al een jaar lang sprake van een bandbreedte waarin de prijs op en neer beweegt. Het jaarcontract 2026 zit vooralsnog gevangen in een band grofweg tussen de 105 en 130 $/ton. Met een huidige prijs van 109 $/ton komt de onderkant hiervan wel in zicht (in tegenstelling tot de emissierechten). Bij steenkool is dus sprake van een iets grotere neerwaartse prijsdruk. Als dit verder doorzet, kan dat ook gevolgen hebben voor de gasprijs.

Elektriciteit
De termijnprijzen voor elektriciteit bewogen gedempt met gas mee omhoog. Zo steeg het baseload maart 2025 op dinsdag 11 februari tot circa 113 €/MWh. In de daaropvolgende week werd ook een forse daling ingezet. In combinatie met de dalende prijs van emissierechten stond een week later (net als bij gas) bijna 20% lager, rond de 90 €/MWh. De hoogte van het EPEX spotprijs niveau werd zoals gewoonlijk voor een groot deel beïnvloed door het aanbod van zon en wind. Een week geleden waren deze in veel mindere mate beschikbaar. Met een oplopende gemiddelde peakload prijs tot gevolg. Vrijdag 14 februari, een dag met nauwelijks wind, waren de middaguren gewaardeerd op 150 €/MWh en in de ochtend- en avonduren oplopend tot zelfs boven de respectievelijk 250 en 275 €/MWh. De afgelopen week was het aandeel hernieuwbare bronnen beter vertegenwoordigd in de energiemix. Zowel de base- als peakloadprijs daalde gestaag tot rond de 100 €/MWh. Voor donderdag 20 februari is het duurste uur op amper 130 €/MWh gewaardeerd (de helft vergeleken met een week geleden).

Vooruitblik
De weersverwachting voor de komende twee weken geeft een temperatuursverandering aan. In onze omgeving betekent dat voorlopig geen nachtvorst en een gemiddelde temperatuur van enkele graden boven het langjarig gemiddelde. Tevens wordt er wisselvalliger weer verwacht met vooral voor de komende week meer wind. Beide zullen de gasvraag, maar ook de EPEX spotprijzen drukken. Het gasaanbod blijft stabiel. Voor komende week worden er vier LNG schepen verwacht bij de Nederlandse terminals. Dat zal een dempend effect hebben op de onttrekking uit de gasopslagen. Als de huidige onttrekking van 0,5 procentpunt per dag doorzet, zal dat betekenen dat er nog circa 10% resteert op het moment dat het traditionele vulseizoen weer van start gaat.

Als de doelstellingen voor de voorraden onveranderd blijven, houdt het in dat er in de komende maanden ongeveer 50% meer LNG naar Europa zou moeten komen in vergelijking met 2024. Terwijl de aanvoer momenteel op een lager niveau is vergeleken met een jaar geleden. Wat kan helpen is dat het aanbod uit de VS vanaf medio april mogelijk toeneemt. Heb bedrijf Venture Global berichtte dat hun export terminal bij Calcasieu Pass in de staat Louisiana na drie jaar van technische problemen in bedrijf moet gaan. Het eerste serieuzere jaarlijkse onderhoud aan het Noorse gastransportsysteem staat voor de maand mei gepland. Verstoringen daar gelaten, is tot die tijd ook de aanvoer vanuit Noorwegen naar Europa met ruim 330 miljoen m3 per dag verzekerd. Wat de gasprijs zelf in de komende weken zal doen is lastig in te schatten. De huidige geopolitieke ontwikkelingen zorgden in de afgelopen week voor veel nervositeit en daardoor ook grote prijsvolatiliteit. Dat zal in de komende weken ook een stempel blijven drukken op de prijsvorming.

Bron: