Hotspot voor onderzoek

Via gebruikersgerichte cocreatie in een realistische context ontwikkelt en verbetert Inagro innovatieve technologieën. "De dakserre wordt een stuwende kracht voor innovatie in de sector", vertelt gedeputeerde Bart Naeyaert.

Met Agrotopia creëren Inagro en Provincie West-Vlaanderen een bijzondere locatie voor praktijkonderzoek en de ontwikkeling van innovatieve technieken voor glas- en stadstuinbouw. De kas van 9000 m˛ met hoogtechnologische faciliteiten maakt innovatief onderzoek op Europees topniveau mogelijk. De dertien onderzoekscompartimenten zijn representatief voor de moderne teelt van vruchtgroenten en bladgewassen in hydrocultuur. Ze bieden voldoende ruimte om nieuwe technologieën te ontwikkelen, uit te testen en te demonstreren in omstandigheden die vergelijkbaar zijn met de praktijk.

In veel opzichten uniek
Met Agrotopia opent Inagro de grootste dakkas van Europa voor onderzoek in hydrocultuur. In de 6.000 m˛ teeltoppervlak is dan ook geen korrel grond te bespeuren. Hydroteelt biedt de mogelijkheid om kwalitatieve gewassen te produceren en de milieu-impact te verkleinen. Het helpt telers om de huidige uitdagingen in efficiënte teeltpraktijken, circulair watergebruik en gewasbescherming aan te gaan en levert voordelen op, zoals een hogere opbrengst en ergonomie.

Dankzij de unieke ligging, op het dak van de kistenloods van REO Veiling en aan de rand van de stad, kan Inagro ook de mogelijkheden van professionele urban farming exploreren. "De kennis die we zo verzamelen, vertalen we in toepassingen die voor de volledige glastuinbouwsector bruikbaar zijn, ook voor de klassieke glastuinbouw", verduidelijkt Mia Demeulemeester, afgevaardigd bestuurder van Inagro. De flexibele en hypermoderne inrichting met onder andere een gevelkas van maar liefst twaalf meter hoog laat toe om te experimenteren met optimaal ruimtegebruik, telen in de hoogte, meerlagenteelt, diverse types teeltgoten en nieuwe duurzamere substraten. Tegelijk gaat Agrotopia een synergie aan met zijn omgeving door op zoek te gaan naar een verwevenheid in de functies van landbouw, industrie en stad. Denk aan innovatieve waterrecuperatie en hergebruik van stedelijke restwarmte.

Met haar locatie nabij de producenten en afnemers van verse groenten vormt de dakkas?ook een uniek knooppunt voor kennisuitwisseling en demonstratie. Een expozone, demo-opstellingen in de teeltcompartimenten, het stadstuinbouwplein en het auditorium bieden daartoe mogelijkheden. Zo zijn een tiental bedrijven al aanwezig in de serre om hun technologie of kennis te delen met de sector. "Via bezoekerscorridors krijgt ook het publiek de mogelijkheid om kennis te maken met de glastuinbouw. Wederzijds begrip tussen boer en burger is dan ook een vereiste om landbouw verder alle kansen te geven in de toekomst", aldus Mia Demeulemeester. Met de organisatie van 'Agrotopia, een festival van de toekomst' neemt het provinciebestuur daarin alvast het voortouw.

Europese samenwerking
West-Vlaanderen is niet alleen de belangrijkste land- en tuinbouwprovincie van Vlaanderen (goed voor bijna 20% van de omzet in deze sector), de streek rond Roeselare wordt ook wel "de moestuin van Europa" genoemd. Een derde van alle diepvriesgroenten die in Europa verkocht worden, komt uit de streek. Ook REO Veiling, de tweede grootste groente- en fruitveiling van Vlaanderen, voorziet een belangrijke afzetmarkt voor de groenteteelt. Dat Agrotopia verrees in déze streek, is dan ook niet toevallig.

Ver buiten de provinciegrenzen wordt de Roeselaarse dakserre een hotspot voor praktijkgerichte kennis en technologie. "Dankzij Agrotopia legt Inagro heel wat waardevolle contacten in heel Europa, met mensen die actief zijn in stadslandbouw en serreteelt. Zo wordt Agrotopia een stofzuiger voor nieuwe (Europese) onderzoeksprojecten en samenwerking", stelt West-Vlaams gedeputeerde voor Landbouw en Visserij, Bart Naeyaert. In 2020 kreeg Agrotopia al een officiële erkenning van het Europese Netwerk van Living Labs, dat living labs definieert als gebruikersgerichte, open ecosystemen die innovatie bewerkstelligen via cocreatie in praktijkomstandigheden.

Het EFRO-GTI-project Crop on Top, waarin Agrotopia en het Agrotopia living lab een hoofdrol spelen, is finalist voor de Europese Regiostars Awards 2021, in de categorie Urban Europe. Diverse andere Europese projecten zijn intussen ook al opgestart, zoals het Interreg-project Hy4Dense dat werk maakt van hydroteeltsystemen voor dicht gezaaide gewassen, zoals veldsla, rucola en spinazie. En in het Horizon2020-project Cities2030 vormt Agrotopia een voorbeeld voor de integratie van voedselproductie in een stedelijke omgeving.

Gesloten kringlopen
Hoogtechnologische faciliteiten triomferen in Agrotopia. Ze laten de gewassen in optimale omstandigheden groeien en maken het mogelijk om te werken aan de glastuinbouw van de toekomst, duurzamer en efficiënter. Met dubbel schermdoek en ventilation jets past Inagro bijvoorbeeld het principe van 'Het Nieuwe Telen' toe, waarbij verwarmingsenergie efficiënter benut wordt. Een klimaatcomputer voorziet het gewas in ieder compartiment automatisch in zijn behoefte aan warmte, licht en luchtvochtigheid. Voor warmte doet Agrotopia een beroep op twee externe bronnen: de warmtekrachtkoppeling (WKK) van REO Veiling en het warmtenet van MIROM.

Via recirculatie creëert Inagro ook een gesloten waterbalans. De basis voor de voedingsoplossing is regenwater uit de vijf grote cilinders waarop de gevelserre rust. Een centraal opgestelde voedingscomputer maakt de voedingsoplossingen klaar en per compartiment stuurt een regelcomputer alle installaties aan. Met onderzoek naar entomoponics sluit Inagro nog meer kringlopen. Kweeksystemen om groenteteelt en insectenkweek te organiseren in dezelfde omgeving moeten de ruimte beter benutten én reststromen uit glastuinbouw valoriseren als voedselbron voor insecten.

Ontmoetingsplaats
Om de impact van innovatie en optimalisatie in de landbouwsector in West-Vlaanderen en daarbuiten te vergroten, is samenwerking met andere spelers essentieel. Net daarom is de dakkas ingericht als een ontmoetingsplaats voor onderzoekers, adviseurs, telers, kennisinstellingen, overheden en technologiebedrijven. Het ontwerp integreert onderzoek, demonstratie en kennisuitwisseling in één kasconstructie.

"In Agrotopia werken we aan innovatietrajecten van idee tot cocreatieve validatie. Via cocreatietrajecten gaan we aan de slag om nieuwe glastuinbouwtechnologieën te ontwikkelen, te testen en verder te verbeteren en installaties te demonstreren. We betrekken telers en andere stakeholders van meet af aan actief bij een innovatieproces via werkgroepen, brainstormsessies, demonstraties en workshops. Zo stemmen we innovatie meteen af op de doelgroep, wat marktintroductie bevordert", vertelt Ine Pertry, business developer innovatieve glastuinbouw bij Inagro.

"Door duidelijker in de markt te staan, trekken we onderzoek aan, en dat hebben we nodig om mee te blijven. De kennis die we opdoen, verspreiden we ver buiten Inagro. Zo wordt de dakserre een stuwende kracht voor innovatie in de sector", besluit gedeputeerde Bart Naeyaert. Kennispartners en ondernemers met interesse in samenwerking in Agrotopia kunnen contact opnemen.

Bron: Goedemorgen