ING: Schatkist kan tijdelijke steun goed dragen

ING-economen interviewden tien academische economen om te onderzoeken of en waar er consensus bestaat over het budgettaire beleid in tijden van corona. Consensus is er over de grote steunpakketten van de overheid tot nu toe. Omdat de economische dip abrupt en naar verwachtingen tijdelijk is, heeft de overheid met de steun de economische schade terecht beperkt.

Voor tijdelijke steun meer dan genoeg ruimte
De steunpakketten vanwege de coronacrisis zijn tijdelijke uitgaven. Omdat de jaarlijks terugkerende inkomsten en uitgaven in Nederland ruwweg met elkaar in evenwicht zijn, loopt de schuldquote (de schuld als percentage van de omvang van de economie) slechts eenmalig op. Ook na de drie nu aangekondigde steunrondes blijft deze quote op een acceptabel niveau. De meeste economen geven aan dat er eigenlijk geen echte grens is voor de schuldquote, maar sommigen noemen 70, 80 of 90% van het bbp als 'sowieso veilig'. Het CPB verwacht in zijn laatste raming een schuldquote van 60% bbp in 2020, ruim daaronder dus.

Ook na corona niet (snel) bezuinigen
Na de coronacrisis wil slechts een deel van de economen overheidsuitgaven verlagen of belastingen verhogen om zo de hogere schuldquote actief af te bouwen. Zij stellen voor die ingrepen pas te doen als de economie weer op eigen benen kan staan. Een even grote groep stelt er helemaal geen extra ingrepen nodig zijn, ook niet nadat corona voorbij is. Stevige ingrepen in de overheidsfinanciën liggen na de coronaperiode dan ook niet voor de hand.

Een deel van de economen vindt dat het tijd wordt voor saneringen, waarbij werkenden en bedrijven zich gaan richten op gebieden waar meer langetermijnperspectief is. Zij wijzen erop dat de crisis nog lang kan duren, en blijvende veranderingen oplevert als meer thuiswerken en webwinkelen. Zij benadrukken dat nu saneren op termijn meer economische groei oplevert. De andere groep noemt juist het risico dat economische activiteiten die op termijn wél levensvatbaar blijven onnodig verloren gaat. Personeel kan dan door een tijdelijke crisis blijvend op een achterstand komen, innovaties en investeringen blijven uit, zodat de groei op termijn lager uitpakt.

Pas later 'ombouwen'
Marieke Blom, hoofdeconoom van ING Nederland: "Het beleid leunt nu op beide visies. Vooral de timing is hierbij belangrijk. Als corona tijdelijk is, zijn steunpakketten ook voor de schatkist gunstiger dan het betalen van extra ww-uitkeringen en het heropbouwen van productiecapaciteit en vaardigheden achteraf. Als de economie wat verder hersteld is, is ook duidelijker naar welke diensten en vaardigheden er wél vraag is." De ING-economen wijzen daarnaast op onderzoek dat laat zien dat werkloosheid het welbevinden van mensen flink schaadt. Blom: "Extra euro's door meer economische groei op termijn voegen wel iets toe aan het welbevinden, maar het verliezen van een baan en perspectief is pas echt fnuikend voor het welbevinden. Ombouwen als de economie weer flink is aangetrokken voorkomt dat de arbeidsmarkt tegelijk twee tikken krijgt en dat sluit beter aan bij de menselijke voorkeuren."

Omdat er wel degelijk blijvende verschuivingen in de economie te verwachten zijn, zijn de meeste geďnterviewde economen positief over de stevige inzet op omscholing van werkenden. Toch wijzen velen erop dat het in het verleden niet lukte om mensen meetbaar effectief van werk naar werk te helpen. Blom: "De wisselende resultaten uit het verleden zijn geen garantie voor de toekomst. Dit is simpelweg te belangrijk om de hoop op te geven."

Bron: Goedemorgen