Italiaanse maffia fraudeert met miljoenen EU-subsidies

De operatie van de Italiaanse maffiastrijders werd 'Nebrodi' gedoopt, een verwijzing naar het gelijknamige Siciliaanse natuurpark met veel landbouw- en grasland. Tijdens een nachtelijke raid slaagde de politie erin om 94 verdachten op te pakken en 151 landbouwbedrijven, financiële rapporten en zichtrekeningen in beslag te nemen.
 
Het zijn twee clans binnen de Cosa Nostra, de beruchte Siciliaanse maffia, die beschuldigd worden van fraude met Europese landbouwsubsidies. "We schatten het totale verlies aan publieke middelen op zeker 10 miljoen euro", vertelt Maurizio De Lucia, de antimaffiaprocureur van Messina, aan De Standaard. "Dit is het moderne en zeer gesofisticeerde gezicht van de maffia. Alleen met de hulp van witteboordencriminelen slaagden de maffiosi erin om op zo'n grote schaal subsidiefraude te plegen."
 
De zaak kwam aan het licht nadat onderzoekers op oplichterij botsten van vijf lokale administratieve centra, die subsidieaanvragen behandelen en controleren. Ook een notaris, die mee zat in het complot, werd in verdenking gesteld. Hij zou valse attesten opgesteld hebben die landbouwgronden onrechtmatig toewezen aan de criminelen, waarvoor ze de subsidies aanvroegen.
 
Italië staat al langer op de radar van Olaf, het antifraude agentschap van de Europese Unie. Het jaarrapport van 2018 sprak al over fraude met subsidieaanvragen voor personen die overleden waren. Er werden valse huurovereenkomsten voorgelegd en aanvragen ingediend voor stukken grond die niet in aanmerking komen voor landbouwsubsidies. Zo hebben de fraudeurs onder meer subsidies aangevraagd voor elk luchthaventerrein op Sicilië.
 
Dezelfde technieken pasten de oplichters nu ook toe. De subsidies werden aangevraagd, zogezegd door de overleden personen, voor landbouwgrond van die dode eigenaars.
 
Het geld dat de maffia op die manier binnenhaalde, werd nooit gebruikt voor de landbouw op Sicilië. Nochtans een regio die ontwikkeling zeer goed kan gebruiken. "Om geen achterdocht bij de speurders te wekken, moest het geld zo snel mogelijk uit Italië verdwijnen", vertelt generaal Pasquale Angelosanto van de ­speciale interventie-eenheid die terreur en maffia bestrijdt. "Het geld werd gestort op rekeningen in Litouwen, Bulgarije, Roemenië en Malta, en daarna werd het in veel kleinere hoeveelheden teruggestort op de rekeningen van stromannen in Italië." Die laatsten stortten het geld terug door naar de criminelen waardoor de cirkel rond is.
 
Fraude met Europese subsidies is niets nieuws in Italië. En vaak heeft de maffia er een hand in. Jaarlijks krijgt het land om en bij de 4 miljard euro rechtstreekse landbouwsteun. Daar is de specifieke projectsteun voor plattelandsontwikkeling nog niet in meegerekend. Volgens substituut-procureur Pasquale Pacifico, die de Siciliaanse maffia sinds 2004 op de hielen zit, zou ongeveer 60 procent van de landbouwsubsidies in Sicilië in verkeerde handen vallen.
 
In Italië heerst een ietwat andere mentaliteit als het op fraude aankomt. De praktijk veroorzaakt er weinig ophef en volgens Pacifico is het bijna maatschappelijk aanvaard. "Ook het risico op een effectieve celstraf is minimaal", zegt hij. "Al die factoren samen zorgen ervoor dat fraude met Europese landbouwsubsidies zeer aantrekkelijk is voor de maffia."

Bron: Vilt.be/De Standaard