Kun je contractuele rente over boedelschuld ook opvoeren?

Ben je schuldeiser binnen een faillissement, dan wordt er voor de rangorde een scherp onderscheid gemaakt tussen faillissementsschulden en boedelschulden. Waar heb je als boedelschuldeiser recht op en hoe zit het met de rente die op de boedelvordering ontstaat? Is deze rente ook boedelschuld en is er dan ook sprake van contractuele rente?

Wat zijn faillissementsschulden?
Eenvoudig gesteld zijn faillissementsschulden, schulden die ontstaan zijn vóór het faillissement. Deze schulden dienen op grond van het faillissement bij de curator ter verificatie te worden ingediend. Pas bij een eventuele uitdeling in het faillissement - als er dusdanig veel geld in de boedel zit dat hieraan toe wordt gekomen - wordt hierop (gedeeltelijk) uitgekeerd aan de schuldeisers. Een uitdeling kan pas plaatsvinden na een verificatievergadering.  

Wat zijn boedelschulden?
Boedelschulden zijn, eenvoudig gesteld, vorderingen die ontstaan ná faillissement. Denk hierbij bijvoorbeeld aan schulden die zijn ontstaan doordat de curator partijen als makelaars of taxateurs heeft ingeschakeld. Ook het salaris van de curator zelf is een boedelschuld, en wel de allerhoogst gerangschikte boedelschuld (die dus als eerste betaald wordt). Boedelschulden geven een directe aanspraak op de boedel en hoeven niet ter verificatie te worden ingediend.

Diverse boedelschulden vloeien voort uit de wet. De belangrijkste zijn de loonvorderingen over de opzegperiode van de arbeidsovereenkomsten (welke eerst wordt overgenomen door het UWV) en de vorderingen over de opzegperiode van de huurovereenkomst. Volgens de wet is de opzegperiode voor huurovereenkomsten binnen een faillissement drie maanden.  

Wettelijke rente of contractuele rente?
Een ander uitgangspunt bij faillissementen is dat een faillissement in principe geen invloed heeft op de inhoud van de door de failliet gesloten overeenkomst, zoals bijvoorbeeld bij een huurovereenkomst. De curator dient de inhoud van de overeenkomst dus te respecteren. Veelal zal dit feitelijk, veelal vanwege het ontbreken van voldoende gelden, onmogelijk zijn, maar dit doet aan het beginsel niet af.  

Bij niet tijdige betaling van een vordering verschijnt hierop rente. Als hier niets over afgesproken is, is dit de wettelijke handelsrente - bij handelsovereenkomsten - of de wettelijke rente. Meestal kennen overeenkomsten afspraken over de rente bij niet tijdige betaling: de contractuele rente.

Ten aanzien van faillissementsschulden verschijnt volgens artikel 128 Fw geen rente. De wet kent geen vergelijkbare bepaling zoals bij boedelschulden.

Is rente over een boedelschuld een boedelschuld en welk renteregime geldt?
Gezien het uitgangspunt dat een boedelvordering een directe aanspraak geeft op de boedel, ligt het voor de hand dat op deze vordering rente verschijnt. Curieus genoeg was in de ruim 125 jaar dat de wet bestaat nooit aan de Hoge Raad voorgelegd of dit inderdaad zo is.  

Namens een klant hebben wij deze vraag voor laten leggen aan de Hoge Raad. Op 24 december jl. heeft de Hoge Raad deze vraag volmondig beantwoord met ja: op een boedelschuld verschijnt rente vanaf het moment dat de schuldenaar in verzuim is geraakt. Daarbij geldt dat hier de contractuele rente van toepassing is. Is niets overeengekomen, dan kun je aanspraak maken op de wettelijke (handels)rente.

In eerdere uitspraken had de Hoge Raad al bepaald dat als (nog) niet duidelijk is of de boedel voldoende dekking biedt voor de uitbetaling van (alle) boedelschulden of dat de onderlinge rang daarvan nog niet duidelijk is, de schuldeiser geen betaling kan afdwingen. Uit de uitspraak van 24 december 2021 blijkt dat dit er niet aan af doet en dat wel degelijk rente op de boedelvordering ontstaat. Of te wel: als in de boedel in een later stadium alsnog (veel) baten gerealiseerd worden (bijvoorbeeld: een procedure wordt gewonnen of een gebouw wordt alsnog verkocht) dan dient de curator de boedelschuld met de toepasselijke rente uit te betalen. 

Advies voor boedelschuldeisers
Voor alle boedelschuldeisers geldt dan ook het advies om de openbare verslagen van faillissementen in de gaten te (blijven) houden. Bevat een boedel veel baten of worden die alsnog gerealiseerd, dan kun je aanspraak maken op de vordering te verhogen met de rente daarover.

Neem voor vragen contact op met een van de insolventierechtadvocaten van RWV.

Bron: Goedemorgen