Nieuwe Omgevingswet in 2024: wat moet je weten?

De nieuwe Omgevingswet gaat 1 januari 2024 van kracht en dit leidt tot een ingrijpende herziening van het omgevingsrecht. Het doel van de nieuwe Omgevingswet is het vereenvoudigen en verbeteren van de regels over de fysieke leefomgeving, maar de verwachting is dat het stelsel alleen maar complexer zal worden. Wil je een aanvraag voor een omgevingsvergunning indienen? Dan krijg je in ieder geval te maken met de volgende veranderingen.

Digitaal Stelsel Omgevingswet
Het Digitaal Stelsel Omgevingswet (het nieuwe Omgevingsloket) vervult een sleutelrol bij de uitvoering van de Omgevingswet. Dit digitale loket komt in de plaats van vier bestaande voorzieningen:

•     www.ruimtelijkeplannen.nl, voor het raadplegen van actuele bestemmingsplannen;
•     het Omgevingsloket online (OLO), voor het indienen van vergunningsaanvragen;
•     de Activiteitenbesluit Internet Module (AIM), voor het melden van (milieu)inrichtingen die onder het Activiteitenbesluit milieubeheer vallen;
•     het meldpunt bodemkwaliteit.

Je hoeft straks voor alle benodigde informatie alleen het Omgevingsloket te raadplegen. In dit digitale loket kun je niet alleen de geldende regels voor een specifieke locatie raadplegen, maar ook vergunningsaanvragen indienen, meldingen doen en informatie verstrekken over geplande activiteiten.

Omgevingsplan onder de Omgevingswet
Met de komst van de Omgevingswet worden alle bestemmingsplannen en beheersverordeningen vervangen door het omgevingsplan. In tegenstelling tot de huidige praktijk, waar gemeenten meerdere bestemmingsplannen kunnen hebben, zal de Omgevingswet één omgevingsplan invoeren voor het volledige grondgebied van de gemeente.

Het omgevingsplan introduceert het concept van "een evenwichtige toedeling van functies aan locaties" en verlaat het uitgangspunt van "een goede ruimtelijke ordening". Gemeentes kunnen omgevingswaarden vaststellen om een veilige en gezonde fysieke leefomgeving te bereiken of te behouden. Daarnaast kan het omgevingsplan gebodsbepalingen bevatten. Dat is nieuw.

Ook krijgen gemeentes meer flexibiliteit om alle activiteiten te organiseren door voorwaarden op te nemen in het omgevingsplan, gekoppeld aan een meld- of vergunningplicht. Een voorbeeld is de bouwactiviteit. De gemeente kan de bouwactiviteit koppelen aan een vergunningplicht, maar kan ook voorwaarden stellen waaronder de bouwactiviteit vergunningvrij kan plaatsvinden. Om de bouwactiviteit te volgen en te controleren of de voorwaarden niet worden overtreden, kan de gemeente bepalen dat een melding moet worden gedaan vóór de start van de bouwactiviteit.

Procedures onder de Omgevingswet
De Omgevingswet gaat uit van de reguliere voorbereidingsprocedure met een beslistermijn van 8 weken, met de mogelijkheid die te verlengen met maximaal 6 weken. Deze regel geldt niet alleen voor de aanvragen voor omgevingsvergunningen voor de bouwactiviteit en de omgevingsplanactiviteit, maar ook voor de afwijking van het omgevingsplan (de buitenplanse omgevingsplanactiviteit).

In twee gevallen mogen gemeentes de uitgebreide voorbereidingsprocedure van toepassing verklaren:

• als het gaat om een activiteit die aanzienlijke gevolgen heeft of kan hebben voor de fysieke leefomgeving en waartegen naar verwachting verschillende belanghebbenden bedenkingen zullen hebben, of
• als de aanvrager daarom heeft verzocht of hiermee heeft ingestemd.

Nieuwe Omgevingswet in de praktijk?
Mijn verwachting is dat gemeentes onvoldoende zijn voorbereid op de nieuwe Omgevingswet. Gemeentes hebben tijd nodig om het nieuwe systeem en alle procedures onder de knie te krijgen. Daardoor verwacht ik dat de beslistermijn, voor aanvragen die onder de Omgevingswet worden gedaan, vaak zal worden overschreden.

Mocht je twijfelen of je er verstandig aan doet om nog dit jaar een aanvraag voor een omgevingsvergunning in te dienen, dan raad ik je aan onder de huidige regelgeving een aanvraag in te dienen. Gemeentes hebben de huidige procedures in de vingers en een aanvraag onder de huidige regelgeving zal veel makkelijker te behandelen zijn dan een aanvraag onder de nieuwe Omgevingswet.

Neem voor vragen over de Omgevingswet contact op met mij of één van de andere bestuursrechtadvocaten bij RWV Advocaten.

Bron: RWV Advocaten