'Terugwinnen nutriënten uit restwater wordt noodzaak'

Het demonstratieproject Zuivering en Nutriënten Recuperatie (ZuNuRec) ging in 2018 van start onder de vlag van het programma Vlaanderen Circulair en liep door tot eind vorig jaar. De projectpartners waren Belgische Planten Kwekerij uit Duffel (levering restwater), VMW (zuiveringstechnieken) en het Proefstation voor de Groenteteelt te Sint-Katelijne-Waver (onderzoek & analyse).

Dure aangelegenheid
De regelgeving in België maakt het voor glastuinbouwbedrijven nu al wenselijk om technologie te ontwikkelen waarmee nutriënten zijn terug te winnen. Zij mogen hun restwater nu al niet lozen. Wanneer het door te hoge concentraties stikstof en/of fosfaat in bepaalde perioden ook niet  op landbouwpercelen mag worden uitgereden, of over een groot areaal moet worden verdeeld, wordt de afvoer van restwater een dure aangelegenheid.
In Nederland ligt het accent bij restwaterzuivering nog volledig op de afbraak van gewasbeschermings­middelen. De sector en de overheid hebben echter afgesproken dat vanaf 1 januari 2027 ook voor meststoffen in looswater een nagenoege nulemissie het uitgangspunt is. Dat maakt ZuNuRec ook voor Nederlandse telers interessant.

Zuiveren, ontsmetten en terugwinnen
Het door VMW ontwikkelde behandelingsproces omvat twee stappen: 1. Zuivering en ontsmetting op basis van geavanceerde oxidatie (ozon, waterstofperoxide en UV); 2. Het onttrekken van nutriënten uit de gezuiverde reststroom met behulp van ionenwisseling. De tweede stap vindt plaats in een filterkolom met harskorrels die stikstof-, chloride- en fosfaationen binden. Wanneer de korrels verzadigd zijn, wordt er teruggespoeld met water dat zuren en basen bevat. Hierbij komen de nutriënten weer vrij voor hernieuwd gebruik. BPK leverde restwater en planten aan het Proefstation voor de Groenteteelt, waar het water werd behandeld en het teruggespoelde, nutriëntenrijke water uit de filterkolom werd hergebruikt in opkweekproeven met tomaten-, paprika- en komkommerplanten.

Business case bijna sluitend
Uit de resultaten blijkt dat de zuivering en ontsmetting probleemloos verlopen en dat hergebruik van het terugspoelwater veilig is. Lobs: "De uitdaging was vooral om een klein terugspoelvolume met een hoge concentratie aan teruggewonnen nutriënten te realiseren. Het proces is nu zodanig afgesteld dat er bijna een sluitende businesscase is. Als we nog een kleine efficiencyslag kunnen maken, komt het naar mijn idee goed. Daar zoeken we nog één of enkele partners voor, want het project in Vlaanderen is inmiddels beëindigd. Belgische bedrijven voelen misschien meer 'sense of urgency', maar als een grote Nederlandse plantenkweker of groentekwekerij interesse heeft, staan wij daar zeker voor open."

Bron: Glastuinbouw Waterproof