Vrij verkeer van personen is plots niet meer zo vrij

"Ook geen Europeaan komt zomaar Schengen (dorp) in' kopte de Volkskrant op donderdag 26 maart. Dat woekerde een discussie aan tijdens het ontbijt (ja, dan praten we nog met elkaar) over de gesloten grenzen. Niets aan de hand, dat zou ik, oud EU-docent, even opzoeken. Er was niets 'even' aan. De Teams-koffie-call met mijn sectie vastgoed & bestuursrecht ontschoot mij volledig. De lunch werd 'free for all' terwijl ik juist een gezamenlijke warme maaltijd had ingevoerd zoals tijdens vakanties gebruikelijk is. De zoektocht werd voorts verstoord door whatsappjes van cliënten (die deze 'nieuwe' communicatiewerkwijze omarmen, wellicht omdat ik daarvoor geen tijd schrijf), filmpjes in groepsapps (nooit zoveel creativiteit gezien) en telefoontjes van bestuursorganen en rechtbanken. Toch raar dat instellingen waarmee in het verleden geen rechtstreeks contact kon worden gelegd, daar nu zelf voor kiezen. Hopelijk is het een van vele positieve en blijvende veranderingen.

Binnengrenzen
De Schengenlanden vieren dit jaar het zilveren huwelijk maar hun open binnengrenzen tonen gelijkenis met de 'critical cases' in de corona-statistieken. Dat is slecht nieuws voor dit buitenlandse huishouden. Onze oudste zoon woont in Denemarken, waar ik vandaan kom, en daar sloten de grenzen op zaterdag 14 maart om 12.00 uur. De grenzen sluiten is een zuiver politiek besluit volgens het Deense RIVM, wijzend naar de overkant van de brug (Zweden met een technocratische regering) - waar nauwelijks maatregelen worden genomen. Onze dochter woont in Brussel en kwam een weekend over, waarna de Belgische grenzen dichtgingen. Mijn Italiaanse man heeft hier thuis de roeren gemaakt voor ons zeiljacht in aanbouw in Duitsland.

Mijn zoektocht - aan de keukentafel dat na een democratisch besluit mijn kantoor is - levert weinig op. De theorie is duidelijk: Schengenlanden mogen in uitzonderlijke situaties binnengrenzen dichtgooien gedurende maximaal dertig dagen. Er bestaat ook zat jurisprudentie over welke controles er aan binnengrenzen mogen worden uitgevoerd (spoiler: nagenoeg geen). Wat er echter de afgelopen weken is gebeurd, heeft niets te maken met die regels. Landen hebben het heft in eigen handen genomen waardoor er 26 verschillende situaties zijn, elk Schengenland net iets anders.

Personenverkeer
De Europese Commissie heeft een aantal richtsnoeren aangenomen voor vrachtverkeer ter voorkoming van de (etmaal) lange files die in het nieuws waren. Maar lijkt haar handen niet aan het personenverkeer te willen branden, er is zelfs geen overzicht van de nationale maatregelen. Nederland is open, behalve de Schengen buitengrens, die is sinds 18 maart gesloten voor alle niet-noodzakelijke verplaatsingen. Wij komen Schengen dus niet uit, maar kunnen we naar België en Duitsland?

België heeft ook intern alle niet-noodzakelijke verplaatsingen verboden. De vriend van onze dochter is op de weg naar de supermarkt in het centrum van Brussel staande gehouden met de vraag waar hij dacht heen te gaan. Interne regels werken door in het grensbeleid: een Nederlands-Belgische grensarbeider komt alleen nog de grens over als hij in een vitale sector werkt. Onze dochter heeft daarom de federale politie getweet: "mogen mijn ouders mij naar Brussel rijden?" Zij mag België in, zij woont daar, maar wij niet en haar vriend kan haar niet ophalen bij de grens omdat het geen noodzakelijke verplaatsing is. Ons zeiljacht in aanbouw kunnen wij ook niet bezoeken. De Nederland-Duitse grens is weliswaar open maar de Duitse deelstaat waar de scheepswerf ligt, ist verboten voor toeristen. Ik zit vast. Net de jaarlijkse zomervakantie in Toscane, maar dan anders.

Wandeling
Tijd voor de 'verplichte' wandeling met manlief, volgens dezelfde krant een van de zeven tips om de relatie te onderhouden. Te voet in Warmond is vast ook veel te ontdekken en kan ik filosoferen over de onvermijdelijke keuze tussen Eurobonds of een Eurozone zonder zuidelijke lidstaten."

Bron: RWV