Veranderingen landgebruik groter dan gedacht

Of het nu gaat om ontbossing, stedelijke groei, uitbreiding van de landbouw of bebossing, veranderingen in landgebruik zijn veelzijdig en hebben de menselijke geschiedenis bepaald. "Om de uitdagingen van deze tijd aan te kunnen, moeten we de omvang van veranderingen in landgebruik en hun bijdrage aan klimaatverandering, biodiversiteit en voedselproductie beter begrijpen," zegt Karina Winkler, onderzoeker van KIT en promovendus aan de WUR. "Met name omdat landgebruik een cruciale rol speelt bij het behalen van de klimaatdoelstellingen uit het Parijs-akkoord."

Satellietgegevens
Onderzoekers hebben openbare gegevens gecombineerd om een nieuwe set wereldkaarten met hoge resolutie te ontwikkelen. Deze kaarten noemen zij 'HILDA+' (Historic Land Dynamics Assessment +). HILDA+ maakt gebruik van satellietgegevens met hoge resolutie en statistieken over landgebruik. Dit maakt het mogelijk om wereldwijde veranderingen in landgebruik en de patronen over gebieden en tijd tussen 1960 en 2019 te reconstrueren. "Het moeilijkste is het gebruik van de verschillende datasets", legt Winkler uit. "Het is ons gelukt om kaarten met een verschillende resolutie, een andere tijdsperiode of een andere classificatie van landgebruik samen te brengen."

Verschillende patronen in de wereld
De kaarten laten zien dat veranderingen in landgebruik in de afgelopen zes decennia van invloed zijn op bijna een derde van het wereldwijde landoppervlak. Dit is ongeveer vier keer zoveel als eerder bekend was. "De kaarten geven een beeld van de diversiteit van veranderingen in landgebruik wereldwijd," zegt Martin Herold, hoogleraar Geo-informatiekunde en Remote sensing aan WUR. In hun studie wijzen de onderzoekers op de verschillen tussen noord en zuid. "Op het noordelijk halfrond is het bosareaal de afgelopen zestig jaar bijvoorbeeld toegenomen en dat van de landbouwgrond gekrompen. Op het zuidelijk halfrond is het omgekeerde gebeurd: sterke ontbossing en een uitbreiding van het landbouwareaal."

Versneld landgebruik
Bovendien is het tempo van de veranderingen in landgebruik in de loop van de tijd veranderd. De onderzoekers zien een periode van versnelde veranderingen in landgebruik van 1960 tot 2005, en een periode van een afname in veranderingen sinds 2006. "Deze ommekeer kan verband houden met een toenemend belang van de wereldhandel voor de landbouwproductie en met de wereldwijde economische crisis van 2007/2008," aldus Winkler.

De nieuwe gegevens over landgebruik vormen een betere basis voor klimaat- en aardsysteemmodellen - en zo bijdragen tot politieke debatten over actiestrategieën voor duurzaam landgebruik in de toekomst. De gegevens zijn vrij beschikbaar en kunnen worden bekeken in een online toepassing.

Bron: Wageningen U&R